Ενδιαφέρον για κριθάρι και λυκίσκο από την ελληνική ζυθοποιία.

Στην Ελλάδα καλλιεργούνται με κριθάρι περίπου 1,5 εκατομμύριο στρέμματα.

-Δύο δυναμικές καλλιέργειες, το κριθάρι και ο λυκίσκος, που αποτελούν βασικά συστατικά για την παρασκευή της μπίρας, επανέρχονται στο προσκήνιο και επιστρέφουν στην ελληνική γη.

-Η αύξηση της ζήτησης από τις ζυθοποιίες που δραστηριοποιούνται στη χώρα μας δημιουργεί μεγάλες προοπτικές ανάπτυξης και εξασφαλίζει έσοδα μέσω της συμβολαιακής γεωργίας.

-Παρότι στη χώρα μας το κριθάρι καταλαμβάνει την τρίτη θέση σε έκταση μετά το μαλακό και το σκληρό σιτάρι, η Ελλάδα είναι ελλειμματική, με αποτέλεσμα να εισάγει ποσότητες γύρω στους 300.000- 320.000 τόνους. Τα τελευταία χρόνια μάλιστα υπάρχει τάση για αύξηση των καλλιεργημένων στρεμμάτων, καθώς αναπτύσσεται η συμβολαιακή καλλιέργεια του κριθαριού μεταξύ πολλών παραγωγών με εταιρείες παραγωγής μπίρας.

-Το έτερο βασικό συστατικό για την παρασκευή μπίρας, ο λυκίσκος, παρότι αποκαλείται και πράσινος χρυσός για χώρες όπως η Γερμανία, η Τσεχία, το Ηνωμένο Βασίλειο και οι ΗΠΑ που έχει αναπτυχθεί ευρέως η καλλιέργειά του, στην Ελλάδα ποτέ μέχρι σήμερα δεν δόθηκε η δέουσα προσοχή.

-Ο λυκίσκος μάλιστα βρίσκεται αυτοφυής σε πολλές περιοχές της Ελλάδας, γεγονός που καταδεικνύει ότι οι κλιματικές και εδαφολογικές συνθήκες είναι ιδανικές για την ανάπτυξη της καλλιέργειάς του στη χώρα μας. Οι προοπτικές όμως που παρουσιάζει είναι μεγάλες, διότι υπάρχει δυνατότητα απορρόφησης της παραγωγής, με τη μέθοδο της συμβολαιακής γεωργίας, όπως συμβαίνει με το κριθάρι.

Η αυξημένη ζήτηση κριθαριού και λυκίσκου από τους εγχώριους παραγωγούς μπίρας δίνει μεγάλες προοπτικές στην καλλιέργεια των δύο φυτών.

-Στην Ελλάδα κάθε χρόνο καλλιεργούνται περίπου 10-11 εκατομμύρια στρέμματα με χειμερινά σιτηρά, εκ των οποίων το 15-17% καλλιεργείται με κριθάρι, δηλαδή περίπου 1,5 εκατομμύριο στρέμματα.

-Η μεγάλη εξάπλωση της καλλιέργειας του κριθαριού οφείλεται -όπως αναφέρει στις «Επαγγελματικές Ευκαιρίες» ο γεωπόνος Κάσσανδρος Γάτσιος- στο ότι υπάρχουν διάφοροι τύποι, που το χαρακτηρίζουν σαν το φυτό με τη μεγαλύτερη προσαρμοστικότητα από όλα τα άλλα σιτηρά. Η καλλιέργειά του εκτείνεται από τις βόρειες μέχρι τις νότιες και νησιωτικές περιοχές της χώρας μας. Η προσαρμοστικότητά του αυτή οφείλεται στις πρώιμες ποικιλίες του, που ωριμάζουν σχετικά νωρίς, ώστε να αποφεύγουν τις δυσάρεστες επιπτώσεις που προκαλεί η απότομη άνοδος της θερμοκρασίας και η ξηρασία στην απόδοση και την ποιότητα του καρπού.

-Το κριθάρι όπως και τα άλλα σιτηρά ευδοκιμούν κυρίως σε εδάφη μέσης σύστασης έως τα βαριά (αμμοπηλώδη, πηλώδη, αργιλώδη), βαθιά και καλά στραγγιζόμενα. Δεν ευδοκιμεί σε εδάφη με υψηλό υδατικό ορίζοντα. Εδάφη πλούσια σε οργανική ουσία δημιουργούν πολλές φορές το πλάγιασμα των φυτών. Το κριθάρι σπέρνεται το φθινόπωρο ή την άνοιξη, με 15-20 κιλά σπόρου το στρέμμα.

-Στο χειμωνιάτικο κριθάρι είναι απαραίτητο να διασφαλισθεί η επάρκεια νερού κατά την κρίσιμη περίοδο (σχηματισμός καλαμιού - τέλος άνθισης), δεδομένου ότι υπό κανονικές συνθήκες οι βροχές του χειμώνα εξασφαλίζουν την καλή εγκατάσταση και πρώτη ανάπτυξη των φυτών. Στις ανοιξιάτικες καλλιέργειες απαιτείται η εξασφάλιση του νερού από τα πρώτα στάδια ανάπτυξης των φυτών, ειδικά σε χρονιές με ξηρασία όταν υπάρχει έλλειψη εδαφικού νερού.

-Συνήθως το κριθάρι ωριμάζει και συγκομίζεται νωρίτερα από το σιτάρι. Η συγκομιδή γίνεται με θεριζοαλωνιστική μηχανή όταν οι καρποί έχουν υγρασία 13-14% και πάντα κάτω από 20%.

-Στο κριθάρι οι τιμές παραγωγού κυμαίνονται συνήθως τα τελευταία χρόνια μεταξύ 17 και 19 λεπτά/κιλό. Οι αποδόσεις μίας καλλιέργειας κριθαριού φθάνουν στα 400- 600 κιλά το στρέμμα και η ακαθάριστη πρόσοδος φθάνει 100-110 ευρώ το στρέμμα.

Βασικό συστατικό

-Ο λυκίσκος είναι ένα αρωματικό-φαρμακευτικό φυτό με ευρεία χρήση και ιστορία χιλιάδων χρόνων. Ως αρωματικό φυτό, ο λυκίσκος αποτελεί ένα από τα βασικά συστατικά της μπίρας. Είναι αυτό που προσδίδει το άρωμα, την πικρή γεύση -η οποία εξισορροπεί τη γλυκύτητα της βύνης- και τον πλούσιο αφρό της.

-Αν και χρησιμοποιείται σε σχετικά μικρές ποσότητες, ο λυκίσκος έχει τη δύναμη να επηρεάσει τη γεύση, το άρωμα, και τον βαθμό πικράδας της μπίρας. Ο λυκίσκος έχει και ρόλο αντιβακτηριδιακό.

-Περιέχει διάφορες ουσίες όπως ρητίνες, λυκισκέλαιο, και πολυφαινόλες, μερικές από τις οποίες λειτουργούν αντιοξειδωτικά προστατεύοντας την μπίρα από την οξείδωση. -Επίσης, υπάρχουν πολλές μελέτες για αντικαρκινική δράση του λυκίσκου.

-Είναι πολυετές φυτό που ζει και καρποφορεί μέχρι και μία εικοσαετία.

-Σε σύγκριση με άλλες πολυετείς καλλιέργειες τα φυτά του λυκίσκου αποδίδουν συνεχώς με σταθερές αποδόσεις, αν τηρούνται οι σωστές καλλιεργητικές τεχνικές. Ο λυκίσκος από το δεύτερο έτος αποδίδει 200-250 κιλά το στρέμμα, ενώ κατά τα επόμενα μπορεί να φθάσει τα 300-400 κιλά το στρέμμα. Υπολογίζεται ότι για την παραγωγή χιλίων λίτρων μπίρας απαιτούνται 0,3 κιλά ξηρών ανθέων λυκίσκου.

-Τα είδη του λυκίσκου είναι πολλά, αλλά μόνο ένα είδος χρησιμοποιείται στη ζυθοποίηση, ο «Humulus Lupulus». Το είδος αυτό έχει πολλές ποικιλίες που μπορούν να χωριστούν σε δύο μεγάλες ομάδες, τον αρωματικό λυκίσκο που χρησιμοποιείται ιδιαίτερα στην Ευρώπη, και τον λυκίσκο που αποδίδει πικράδα και που χρησιμοποιείται πολύ στις ΗΠΑ. Από το φυτό, χρησιμοποιούνται τα άνθη του θηλυκού φυτού για τους σκοπούς παραγωγής μπίρας.

-Μια καλλιεργητική τεχνική που αποφέρει πολύ καλά αποτελέσματα -σύμφωνα με τον γεωπόνο Κάσσανδρο Γάτσιο- είναι τα χλωρά κλαδέματα. Αυτά διενεργούνται στα πράσινα μέρη του φυτού, κατά τη διάρκεια βλάστησης, ώστε να εξισορροπείται η αναλογία του όγκου του φυλλώματος με τον αριθμό των ανθέων, επειδή στην περίπτωση που υπάρχει ανισορροπία μεταξύ τους υπάρχει κίνδυνος να υποβαθμισθεί η παραγωγή ποσοτικά αλλά και ποιοτικά.

-Πολύ σημαντικός παράγοντας στην ομαλή διεξαγωγή της καλλιέργειας του λυκίσκου είναι η σωστή διαχείριση του νερού από τις αρχές της άνοιξης μέχρι την περίοδο του φθινοπώρου, δηλαδή σε ολόκληρη την περίοδο που το φυτό βρίσκεται σε μια ταχεία αναπτυσσόμενη φάση και η έλλειψη νερού σε αυτά τα κρίσιμα στάδια μπορεί να έχει επιζήμιες συνέπειες. Οσον αφορά τις αποδόσεις, η φυτεία μας εισέρχεται στην παραγωγή μετά τον πρώτο χρόνο.

                     Η ακαθάριστη πρόσοδος από την παραγωγή λυκίσκου μπορεί να φτάσει και τα 2.800 ευρώ ανά στρέμμα.

Καλλιέργεια λυκίσκου

Αυξημένο κόστος, αλλά μεγάλο περιθώριο κέρδους

-Παρά το σημαντικό κόστος που έχει η καλλιέργεια του λυκίσκου για την υψηλή υποστύλωση των φυτών, εμφανίζει σημαντικά περιθώρια κέρδους. Με την τιμή πώλησης των ξερών ανθέων να ανέρχεται στα 5-7 ευρώ το κιλό, η καλλιέργεια αυτή μπορεί να δώσει μία ακαθάριστη πρόσοδο που ξεκινά από 2.000 ευρώ και μπορεί να φθάσει έως και 2.800 ευρώ ανά στρέμμα.

-Σύμφωνα με στοιχεία που προέρχονται από τη Γαλλία -όπως αναφέρει στις «Επαγγελματικές Ευκαιρίες» ο γεωπόνος Κάσσανδρος Γάτσιος- το κόστος της υποστύλωσης του λυκίσκου ανέρχεται σε 1.300 ευρώ ανά στρέμμα, αλλά δεδομένου ότι πρόκειται για φυτό πολυετές, η απόσβεση του κόστους αυτού γίνεται σε μία διάρκεια 10-15 ετών.

-Ο λυκίσκος μπορεί να καλλιεργηθεί σε γόνιμα εδάφη που πρέπει να είναι βαθιά, πλούσια σε οργανική ουσία αλλά και μέσης μηχανικής συστάσεως. Προσαρμόζεται σε ποικίλες κλιματικές συνθήκες. Προτιμά όμως περιοχές που έχουν ήπιο κλίμα, με κανονικό ύψος βροχοπτώσεων, με μεγάλη ηλιοφάνεια και υψηλές θερμοκρασίες το καλοκαίρι.

-Ο λυκίσκος είναι πολύ απαιτητικός σε νερό γι’ αυτό θα πρέπει να αρδεύεται τακτικά, ειδικά με την άνοδο των θερμοκρασιών. Η έλλειψη του αρδευτικού νερού είναι καταστροφική για αυτήν την καλλιέργεια. Η περίοδος της άνθισης είναι η πιο κρίσιμη περίοδος. Η άνθιση αρχίζει τον Ιούλιο και η ωρίμανση των ανθέων γίνεται μέχρι τα τέλη Αυγούστου ή στις αρχές Σεπτεμβρίου. Η ωρίμανση γίνεται διαδοχικά και η συγκομιδή των ανθέων γίνεται με τα χέρια αλλά και με μηχανές συγκομιδής. Κατά τη μηχανική συγκομιδή, αποκόπτονται τα φυτά και στη συνέχεια μεταφέρονται σε μηχανές με τις οποίες γίνεται η αποκοπή των ανθέων.

-Τα άνθη που συγκομίζονται στη συνέχεια αποξηραίνονται σε χώρους που προστατεύονται από τον ήλιο, αφού απλωθούν. Η αποξήρανση γίνεται μέχρι να μειωθεί η υγρασία τους, ώστε να χάσουν το 80-90% της υγρασίας τους και να αποκτήσουν 10-12% υγρασία, ώστε να μπορούν να συντηρηθούν. Επίσης σε μεγαλύτερες ποσότητες ανθέων η αποξήρανση γίνεται σε ειδικά ξηραντήρια.

Πού θα απευθυνθώ:

Κάσσανδρος Γάτσιος

Γεωπόνος-Σύμβουλος Επιχειρήσεων

Εταιρεία Symagro

6944846475, 26510 07653

info@symagro.com

ΚΩΣΤΑΣ ΝΑΝΟΣ

http://www.ethnos.gr/ergasia/