Σίγουρο εισόδημα από τα δημητριακά.

Τα δημητριακά μπορεί να ανήκουν στην κατηγορία των συμβατικών καλλιεργειών που τα τελευταία χρόνια είχαν χάσει τη δυναμική τους στη χώρα μας, ωστόσο σκληρό και μαλακό σιτάρι, κριθάρι και καλαμπόκι υπόσχονται κέρδη και βιωσιμότητα στις αγροτικές εκμεταλλεύσεις.

«Τα δημητριακά παραμένουν μια καλλιέργεια που μπορεί να εξασφαλίσει ικανοποιητικό εισόδημα και αυτός είναι ο λόγος που πολλοί αγρότες προτιμούν να σπείρουν, παρά να αφήσουν τα χωράφια τους να είναι χέρσα» υπογραμμίζει ο γεωπόνος Κάσσανδρος Γάτσιος στις Επαγγελματικές Ευκαιρίες. Σε ικανοποιητικά επίπεδα κυμαίνονται λοιπόν για άλλη μια χρονιά οι τιμές για τους παραγωγούς, ενώ οι προοπτικές παραμένουν θετικές για τα δημητριακά και την επόμενη καλλιεργητική περίοδο.

-Εξάλλου η χώρα μας είναι ελλειμματική σε παραγωγή μαλακού σιταριού, κριθαριού και αραβοσίτου και για την κάλυψη των αναγκών της εγχώριας αγοράς εισάγονται ποσότητες πολλών εκατοντάδων χιλιάδων τόνων από χώρες της Ευρώπης, όπως η Γαλλία και η Γερμανία.

-Φέτος πάντως στην Ελλάδα με βασική κατεύθυνση τις αγορές του εξωτερικού έχει ήδη διατεθεί το 60%-70% της ελληνικής παραγωγής σκληρού σιταριού, με τιμές γύρω από τα 25-26 λεπτά το κιλό, ενώ τις υπόλοιπες ποσότητες, κατά βάση καλής ποιότητας σκληρού σίτου, οι καλλιεργητές τις έχουν αποθηκεύσει αναμένοντας την ιταλική κυρίως αγορά στα τέλη Αυγούστου για να πετύχουν καλύτερες τιμές.

-Oσον αφορά τις τιμές του μαλακού σιταριού, οι τιμές στη χώρα μας, ανάλογα με τον νομό τη φετινή χρονιά κυμαίνονται στα 16-18 λεπτά το κιλό και στο κριθάρι γύρω από 17-20 λεπτά το κιλό.

Η ευρωπαϊκή παραγωγή στο καλαμπόκι προβλέπεται να φτάσει τα 69 εκατομμύρια τόνους από 98 εκατομμύρια στρέμματα

-Σύμφωνα με τις προβλέψεις της Κομισιόν για την επόμενη καλλιεργητική περίοδο 2014-2015, τα σιτηρά αναμένεται να δώσουν μια συνολική παραγωγή, μεγαλύτερη από τον μέσο όρο της πενταετίας, για δεύτερη συνεχή χρονιά, ενώ πολύ καλές προβλέπονται και οι εξαγωγές, που αναμένεται να κυμανθούν σε επίπεδα-ρεκόρ.

-Τα στοιχεία για την εμπορική περίοδο 2013/2014 επιβεβαιώνουν ότι η παραγωγή θα ανέλθει φέτος στους 302 εκατ. τόνους, ενώ οι εξαγωγές να φθάσουν τους 42 εκατ. τόνους.

-Επίσης, τα στοιχεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δείχνουν ότι η παραγωγή σιτηρών την επόμενη καλλιεργητική περίοδο, θα είναι 5% μεγαλύτερη του μέσου όρου της πενταετίας, ενώ θα παρουσιάσει αύξηση 8% σε σχέση με την περίοδο 2012-13. Η παραγωγή σιτηρών για τη σεζόν 2014/2015 αναμένεται να φτάσει συνολικά στους 303 εκατ. τόνους.

Προβλέψεις
-Αναλυτικότερα, όσον αφορά το μαλακό σιτάρι, οι προβλέψεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής αναφέρουν ότι η συνολική ευρωπαϊκή παραγωγή θα κυμανθεί στους 137,4 εκατ. τόνους από 230 εκατομμύρια στρέμματα. Οι εισαγωγές στην Ε.Ε. μαλακού σιταριού προβλέπεται να φτάσουν τα 3,1 εκατομμύρια τόνους, ενώ αναμένεται να εξαχθούν 22 εκατομμύρια τόνοι.

-Η ευρωπαϊκή παραγωγή στο σκληρό σιτάρι προβλέπεται να φτάσει τα 7,5 εκατομμύρια τόνους από 24 εκατομμύρια στρέμματα. Οι εισαγωγές στην Ε.Ε. σκληρού σιταριού προβλέπεται να φτάσουν τα 2 εκ. τόνους, ενώ αναμένεται να εξαχθούν 1 εκ. τόνοι. Η ευρωπαϊκή παραγωγή στο κριθάρι προβλέπεται να φτάσει τα 55 εκατομμύρια τόνους από 121 εκατομμύρια. Οι εισαγωγές στην Ε.Ε. κριθαριού προβλέπεται να φτάσουν τις 126.000 τόνους, ενώ αναμένεται να εξαχθούν 6,9 εκατομμύρια τόνοι.

-Η ευρωπαϊκή παραγωγή στο καλαμπόκι προβλέπεται να φτάσει τα 69 εκατομμύρια τόνους από 98 εκατομμύρια στρέμματα. Οι δε εισαγωγές στην Ε.Ε. καλαμποκιού προβλέπεται να φτάσουν τα 6 εκατομμύρια τόνους, ενώ αναμένεται να εξαχθούν 2,05 εκατ. τόνοι.

-Στις χώρες της Ε.Ε. καλλιεργήθηκαν την περίοδο 2013-2014 συνολικά 577 εκατομμύρια στρέμματα και οι μέσες στρεμματικές αποδόσεις αναμένεται να κυμανθούν στα 520 κιλά ανά στρέμμα. Οι δε εισαγωγές δημητριακών στην ΕΕ από τις τρίτες χώρες προβλέπεται να φτάσουν τα 11,6 εκατ. τόνους.

Η καλλιέργεια και τα οφέλη για τον παραγωγό

-Τα σιτηρά ανήκουν στην κατηγορία των αγρωστοειδών φυτών. Περιλαμβάνουν το σιτάρι, τη βρίζα, το κριθάρι, τη βρώμη, το καλαμπόκι. Είναι πλούσια πηγή πρωτεϊνών, βιταμινών, ιχνοστοιχείων κ.ά.

-Οι χρήσεις των προϊόντων των σιτηρών ποικίλλουν, αφού αποτελούν βασικό είδος συντήρησης του ανθρώπου παρέχοντάς του το 45% της απαραίτητης γι' αυτόν ενέργειας, αλλά αποτελούν επίσης τη βάση της διατροφής των κτηνοτροφικών ζώων.

-Το σκληρό σιτάρι χρησιμοποιείται στην παρασκευή ζυµαρικών και πολύ λιγότερο στην κτηνοτροφία. Το αλεύρι από τα σπέρµατα του µαλακού σιταριού χρησιµοποιείται στην αρτοποιία και δευτερευόντως στην κτηνοτροφία.

-Ο καρπός του κριθαριού χρησιµοποιείται είτε µόνος του για τη διατροφή των ανθρώπων ή των ζώων είτε αναµειγµένος µε σιτάρι, για τη διατροφή των ανθρώπων, αποτελεί δε την κυριότερη πρώτη ύλη για την παρασκευή της µπίρας (ζυθοποιία).

-Η σίκαλη στη χώρα µας καλλιεργείται κύρια για το καλάµι της, που χρησιµοποιείται για τη συσκευασία γυάλινων ειδών, κατασκευή ψαθών, καλαθιών, καπέλων, κοινού χαρτιού καθώς επίσης και ο καρπός της για την παρασκευή ψωµιού, οινοπνευµατωδών ποτών και ζωοτροφών.

-Ο καρπός της βρώµης είναι εξαιρετική τροφή για τα ζώα, ενώ το πλιγούρι της είναι θρεπτικότατο και πολύ τονωτικό για τον άνθρωπο και συνιστάται για τα παιδιά και τους αρρώστους.

-Ο αραβόσιτος χρησιµοποιείται σαν τροφή του ανθρώπου και των ζώων. Ειδικότερα το χλωρό χόρτο αλλά και το ενσίρωμα βοηθά στην αύξηση της γαλακτοπαραγωγής των αγελάδων και οι ξηρές κορυφές χρησιμεύουν για τροφή των ζώων.

Τα σιτηρά

-Η καλλιέργεια των σιτηρών εντοπίζεται στην εύκρατη ζώνη. Στην τροπική ζώνη μπορεί να καλλιεργηθεί μόνο σε μεγάλα υψόμετρα, στα δε βόρεια πλάτη ως εαρινή καλλιέργεια. Τη μεγαλύτερη αντοχή στο ψύχος έχει το μαλακό σιτάρι, που είναι και το πιο διαδεδομένο.

-Το σκληρό σιτάρι καλλιεργείται κυρίως στις παραμεσόγειες χώρες, όπου φαίνεται να προσαρμόζεται στο ξηροθερμικό τους περιβάλλον. Η άριστη θερμοκρασία βλαστήσεως του σίτου είναι 20-22οC, η ελάχιστη 3-4οC και η μέγιστη 35οC.

-Αν και καλλιεργείται σε ποικιλία εδαφών (από αμμώδη μέχρι βαριά αργιλώδη), τα σιτηρά ευδοκιμούν κυρίως σε εδάφη μέσης σύστασης μέχρι βαριά (αμμοπηλώδη, πηλώδη, αργιλώδη), βαθιά και καλά στραγγιζόμενα. Δεν ευδοκιμεί σε εδάφη με υψηλό υδατικό ορίζοντα. Εδάφη πλούσια σε οργανική ουσία δημιουργούν προδιάθεση για πλάγιασμα.

-Γενικά κατά την προετοιμασία του χωραφιού προς σπορά οι καλλιεργητικές εργασίες, όργωμα, φρεζάρισμα στο έδαφος πραγματοποιούνται, όταν το χωράφι έχει την κατάλληλη υγρασία. Αυτό πρακτικά προσδιορίζεται όταν το έδαφος θρυμματίζεται στα δάκτυλα.

-Το σιτάρι σπέρνεται το φθινόπωρο. Στις ορεινές περιοχές η σπορά γίνεται τον Οκτώβριο, ενώ για τις υπόλοιπες περιοχές τον Νοέμβριο. Στη χώρα µας συνιστώνται 15-18 κιλά, σπόρου ανά στρέμμα. Για το σκληρό σιτάρι χρησιμοποιούνται 18-20 κιλά σπόρου ανά στρέμμα. Το κριθάρι σπέρνεται το φθινόπωρο ή την άνοιξη, με 15-20 κιλά σπόρου το στρέμμα. Η βρώμη σπέρνεται το φθινόπωρο και χρησιμοποιούνται 10 κιλά σπόρου το στρέμμα. Η σπορά γίνεται σε γραμμές που απέχουν μεταξύ τους από 15 έως 20 εκατοστά και οι αποστάσεις επί της γραμμής κυμαίνονται από 3 έως 5 εκατοστά. Το σύνηθες βάθος σποράς είναι 2,5-5 εκατοστά.

-Πρέπει να γίνεται σε περιπτώσεις ζιζανίων καταπολέμηση των ζιζανίων, επειδή αυτά ανταγωνίζονται τα σιτηρά όσον αφορά κυρίως το εδαφικό νερό.

-Η συγκομιδή γίνεται τον μήνα Ιούνιο μέχρι αρχές Ιουλίου. Οταν τα φυτά βρίσκονται στο κατάλληλο στάδιο ωρίμανσης δηλαδή όταν τα φυτά είναι ξηρά και οι καρποί τους συμπαγείς, σκληροί και ασυμπίεστοι, ενώ σχεδόν όλοι οι κόμβοι του καλαμιού έχουν ξεραθεί.

-Η υγρασία των καρπών δεν πρέπει να είναι μεγαλύτερη από 13,5%. Η συγκομιδή γίνεται με θεριζοαλωνιστικές μηχανές.

Οι προοπτικές της παραγωγής

τοµέας των σιτηρών καλύπτει µεγάλες εκτάσεις της χώρας µας, συµβάλλοντας έτσι στη διαµόρφωση του αγροτικού εισοδήµατος. Oι ευκαιρίες ανάπτυξης του τοµέα συνοψίζονται στα ακόλουθα:

• αξιοποίηση και επέκταση νέων βελτιωµένων τεχνικών της καλλιέργειας

• αξιοποίηση νέων βελτιωµένων ποικιλιών

• δυνατότητες συνεργασίας παραγωγών σκληρού σίτου µε βιοµηχανίες ζυµαρικών (συµβολαιακή γεωργία)

• δυνατότητα προώθησης νέων ποικιλιών στις ευρωπαϊκές αγορές

• αύξηση της ανταγωνιστικότητας της εσωτερικής παραγωγής σιτηρών της Ε.Ε σε σχέση µε τα εισαγόµενα προϊόντα, η οποία θα επιτρέψει να διατηρηθούν σε υψηλό επίπεδο, ή ακόµα και να αυξηθούν οι εµπορικές διέξοδοι και ιδιαίτερα στον τοµέα των ζωοτροφών

• όφελος από τις ευκαιρίες της παγκόσµιας αγοράς, της οποίας ο όγκος των συναλλαγών αναµένεται ότι θα αυξηθεί, µεσο-µακροπρόθεσµα, σηµαντικά.

Πρωταθλητής το σκληρό σιτάρι

-Στη χώρα μας καλλιεργούνται ετησίως περίπου 10-10,5 εκατομμύρια στρέμματα με σιτηρά. Το σκληρό σιτάρι αποτελεί το 60% των καλλιεργούμενων εκτάσεων με σιτηρά δηλαδή περίπου 5,5- 6 εκατομμύρια στρέμματα, ενώ αποτελεί το 34% της συνολικής παραγωγής σιτηρών.

-Στο μαλακό σιτάρι οι καλλιεργούμενες εκτάσεις κυμαίνονται στα 1,8-2 εκατομμύρια στρέμματα, στο κριθάρι γύρω από 1,5 εκατομμύριο στρέμματα και στον αραβόσιτο γύρω από 1,5-1,8 εκατομμύρια στρέμματα.

Οι κυριότεροι νομοί παραγωγής σκληρού σίτου είναι ο Εβρος και οι περιοχές της Θεσσαλονίκης, της Λάρισας, της Μαγνησίας, του Κιλκίς, της Χαλκιδικής, ενώ του μαλακού σίτου είναι οι νομοί Κοζάνης, Γρεβενών, Θεσσαλονίκης, Κιλκίς.

-Η χώρα μας εξάγει περίπου 167-170.000 τόνους σκληρού σίτου και εισάγει 52-55.000 τόνους, αντίθετα στο μαλακό σιτάρι είναι ελλειμματική εισάγει περίπου 1.000.000 τόνους και εξάγει γύρω στις 97.000 τόνους. Επίσης είναι ελλειμματική σε κριθάρι και αραβόσιτο. Οσον αφορά τον αραβόσιτο, εισάγει 530-540.000 τόνους και εξάγει 110- 120.000 τόνους, ενώ όσον αφορά το κριθάρι, εισάγει 300.000 τόνους και εξάγει 10.000 τόνους.

ΠΟΥ ΘΑ ΑΠΕΥΘΥΝΘΩ

• Κάσσανδρος Γάτσιος Γεωπόνος-Σύμβουλος Επιχειρήσεων Εταιρεία SYMAGRO. Επιστημονικό & Τεχνολογικό Πάρκο Ηπείρου 6944846475 26510 07653

Κώστας Νάνος

http://www.ethnos.gr/entheta.asp