Η ορθολογική λίπανση ηλίανθου μεγιστοποιεί τα οφέλη.

Ο ηλίανθος κατέχει την τρίτη θέση στην παγκόσμια παραγωγή ελαιούχων σπόρων μετά τη σόγια και το βαμβάκι.

-Ο ηλίανθος είναι μία από τις πιο σημαντικές ελαιοδοτικές καλλιέργειες στον κόσμο. Ο καλλιεργούμενος ηλίανθος κατάγεται από την Κεντρική Αμερική και οι σπόροι του αρχικά χρησιμοποιούνταν για τροφή των ανθρώπων και το φυτό ως διακοσμητικό.

-Η καλλιέργειά του έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια σε πολλές χώρες εξαιτίας της μεγάλης προσαρμοστικότητάς του σε διάφορα γεωγραφικά πλάτη (από Καναδά έως Αργεντινή), των χαμηλών του καλλιεργητικών απαιτήσεων, της υψηλής ποιότητας του ελαίου του, της περιεκτικότητάς του σε πρωτεΐνη και της αξιοποίησης όλων των μερών του φυτού. Συγκεκριμένα, ο ηλίανθος κατέχει την τρίτη θέση στην παγκόσμια παραγωγή ελαιούχων σπόρων μετά τη σόγια και το βαμβάκι.

Ευέλικτη καλλιέργεια

-Η παγκόσμια καλλιεργούμενη έκταση με ηλίανθο ήταν 233 εκατ. στρέμματα με μέση απόδοση 133 kg/στρ. Στην Ευρώπη, την πρώτη θέση κατέχει η Ισπανία, ενώ στην Ελλάδα παρατηρείται αύξηση των καλλιεργούμενων εκτάσεων τα τελευταία χρόνια. Η μέση απόδοση στη χώρα μας κυμαίνεται μεταξύ 131-150 kg/στρ. σε ξηρικές εκτάσεις και 250-300 kg/στρ. σε αρδευόμενες εκτάσεις.

-Ο ηλίανθος μπορεί να καλλιεργηθεί στην Ελλάδα είτε ως ξηρική είτε ως αρδευόμενη καλλιέργεια. Η καλλιέργεια του ηλίανθου θεωρείται ανοιξιάτικη, με σπορά τον Απρίλιο και συγκομιδή τον Αύγουστο. Παρόλο που θεωρείται ανοιξιάτικη καλλιέργεια, μπορεί να καλλιεργηθεί και χωρίς άρδευση, λόγω του πλούσιου ριζικού συστήματος και της σχετικής αντοχής του στις χαμηλές θερμοκρασίες, που επιτρέπει την πρώιμη σπορά. Καλλιέργειες ηλίανθου βρίσκονται κυρίως στη Θράκη και στην Κεντρική Μακεδονία.

-Ως προς τις εδαφικές του απαιτήσεις, ο ηλίανθος προσαρμόζεται ικανοποιητικά σε διάφορους τύπους εδαφών, τόσο σε αμμώδη όσο και σε αργιλώδη εδάφη, με άριστο pH 6-7,2. Σε εδάφη βαθιά με ιδιαίτερα καλή στράγγιση εμφανίζει υψηλότερες αποδόσεις εξαιτίας της πλούσιας ανάπτυξης του ριζικού του συστήματος. Είναι μετρίως ανθεκτικός σε αλατούχα εδάφη και αναπτύσσεται ικανοποιητικά, χωρίς μείωση των αποδόσεων σε σπόρο και λάδι, σε εδάφη με αλατότητα από 2-4 mmhos/cm. Επίσης, είναι ευαίσθητο φυτό στην οξύτητα του εδάφους, καθώς παρουσιάζεται φυτοτοξικότητα αργιλίου (Al), ενώ θεωρείται ένα από τα πιο ανθεκτικά φυτά στην τοξικότητα μαγγανίου (Mn).

Λίπανση ακριβείας

-Η καλλιέργεια του ηλίανθου έχει σημαντικές απαιτήσεις σε θρεπτικά στοιχεία για την εξασφάλιση της μέγιστης και ποιοτικής παραγωγής. Οι ανάγκες θρέψης του καθορίζονται από ένα σύνολο παραγόντων, όπως τα εδαφικά χαρακτηριστικά, τις κλιματικές συνθήκες, τους παράγοντές της, τις καλλιεργητικές τεχνικές, την απόδοση και την τελική χρήση των παραγόμενων προϊόντων.

-Το άζωτο (Ν) επηρεάζει την ανάπτυξη του φυτού, αυξάνει τις στρεμματικές αποδόσεις και τη συγκέντρωση πρωτεΐνης στον σπόρο. Η ανεπάρκεια αζώτου συνδυασμένη με έλλειψη υγρασίας έχει ως συνέπεια πολλές φορές να παρουσιάζονται «κενοί» σπόροι στο κέντρο της κεφαλής των φυτών. Ανάλογα με τους παράγοντες που επηρεάζουν τις ανάγκες θρέψης του ηλίανθου, χρησιμοποιούνται 8-13 μονάδες αζώτου (Ν) ανά στρέμμα. Πειραματικά δεδομένα έχουν δείξει ότι αύξηση των μονάδων αζώτου είχαν ως συνέπεια να αυξηθεί η απόδοση της καλλιέργειας, εφόσον υπήρχε ισορροπημένη λίπανση και στα υπόλοιπα θρεπτικά στοιχεία. Συνιστάται η βασική και επιφανειακή εφαρμογή της αζωτούχου λίπανσης, ανάλογα με τις ανάγκες θρέψης στα στάδια ανάπτυξης της καλλιέργειας.

-Όσον αφορά το φώσφορο (P), που επηρεάζει τον μεταβολισμό των φυτών, την ανάπτυξη του ριζικού συστήματος, αλλά και την αύξηση της της περιεκτικότητας των σπόρων σε λάδι, συνιστάται 3-7 μονάδες Ρ₂Ο₅.

-Η επίδραση του καλίου (K) στην αύξηση της αντοχής των φυτών σε ξηροθερμικές συνθήκες και της περιεκτικότητας των σπόρων σε λάδι, καθώς και στον αριθμό των σπόρων ανά κεφαλή έχει αποδειχτεί από το σύνολο των μελετών. Οι ανάγκες της καλλιέργειας είναι αυξημένες κατά τη διάρκεια του βιολογικού κύκλου του και συνιστώνται 6-8 κιλά Κ₂Ο ανά στρέμμα.

-Το βόριο (B) αποτελεί το σημαντικότερο ιχνοστοιχείο για την καλλιέργεια του ηλίανθου, κυρίως κατά τη βλαστική περίοδο. Η έλλειψη βορίου εμφανίζει χαρακτηριστικά συμπτώματα, όπως κηλίδες στα φύλλα και ραβδώσεις στον βλαστό, που πιθανώς να καταλήξουν σε σπάσιμο της κεφαλής, ελλιπή γονιμοποίηση και άδειους σπόρους, επηρεάζοντας αρνητικά συνολικά την παραγωγή.

-Για την παραγωγή 300 κιλών/στρέμμα ηλίανθου απομακρύνονται 12 κιλά αζώτου, 6 κιλά φωσφόρου, 24 κιλά καλίου, 5,5 κιλά μαγνησίου και 6 κιλά θείου.

-Οι εταιρείες-μέλη του ΣΠΕΛ παρέχουν στον παραγωγό κατάλληλα προϊόντα, προσαρμοσμένα στις ανάγκες θρέψης των καλλιεργειών. Τα προϊόντα λίπανσης και θρέψης των εταιρειών-μελών του ΣΠΕΛ εστιάζουν στις ανάγκες και στη φυσιολογία του φυτού, ενσωματώνουν καινοτόμες τεχνολογίες και προσφέρουν συγκεκριμένες λύσεις.

Μείωση της χρήσης λιπασμάτων

-Σύμφωνα με στοιχεία του ΣΠΕΛ, στην Ελλάδα, τα τελευταία χρόνια παρατηρείται σημαντική μείωση της χρήσης λιπασμάτων. Η συστηματική αυτή μείωση επιφέρει πλήθος αρνητικών επιπτώσεων τόσο στην παραγωγή όσο και στη γονιμότητα των εδαφών μας. Συγκεκριμένα, οδηγεί στη μείωση της παραγωγής και της περιεκτικότητας του ηλίανθου σε πρωτεΐνη και στη μη επίτευξη του μέγιστου δυναμικού παραγωγής. Η ορθολογική λίπανση διασφαλίζει την υψηλή παραγωγικότητα και ποιότητα της καλλιέργειας του ηλίανθου, την καθιστά ανταγωνιστική στην ευρωπαϊκή και στη διεθνή αγορά, εξασφαλίζοντας στον Έλληνα παραγωγό ικανοποιητικό εισόδημα.

των Δρος Φωτεινής Γιαννακοπούλου, γενικής διευθύντριας ΣΠΕΛ, Αγάπης-Γεωργίας Κατσουλίερη και    Σπυριδούλας Χαβαλίνα

Πηγή: http://www.ypaithros.gr/ilianthos-orthologiki-lipansi-megistopoiei-ofeli/