Καλό εισόδημα από δέκα άγνωστες καλλιέργειες.

Πραγµατική ευκαιρία για πρόσθετο εισόδηµα προσφέρουν δέκα άγνωστα αρωµατικά και φαρµακευτικά φυτά που υπόσχονται εξίσου ικανοποιητικές αποδόσεις µε τα γνωστότερα µέλη της «οικογένειας».

-Διαθέτουν το πλεονέκτηµα ότι µπορούν να καλλιεργηθούν σε φτωχές, ορεινές και ηµιορεινές περιοχές, οι δε στρεµµατικές αποδόσεις τους κυµαίνονται από 150 έως 800 ευρώ, ανάλογα µε το είδος και το µέγεθος της καλλιεργούµενης έκτασης.

-Οι εδαφολογικές και κλιµατικές συνθήκες της χώρας µας ευνοούν ιδιαίτερα την ανάπτυξη αυτών τέτοιων φυτών που δίνουν προϊόντα εξαιρετικής ποιότητας. Σε περιοχές ορεινές και ηµιορεινές, η ανταγωνιστικότητα των φυτών αυτών έναντι άλλων καλλιεργειών (κυρίως σιτηρών) είναι δεδοµένη.

-Τέτοιες εκτάσεις υπάρχουν πολλές στη χώρα µας (περίπου το 44% της συνολικά καλλιεργήσιµης γης) στην οποία υπάρχει η δυνατότητα εκµετάλλευσής τους (συλλογή αυτοφυών ή καλλιέργεια) προκειµένου να αποτελέσουν ένα σοβαρό συµπληρωµατικό εισόδηµα, για τους κατοίκους της υπαίθρου.

-Η ζήτηση για φαρμακευτικά φυτά είναι διαρκώς αυξανόμενη, ωστόσο δύο είναι τα σημεία-κλειδιά για την εμπορική επιτυχία ενός τέτοιου εγχειρήματος, σύμφωνα με τους γνώστες του τομέα που ειδικεύονται στις καλλιέργειες φαρμακευτικών φυτών.

-Πρώτον, η συνένωση δυνάμεων με τη δημιουργία ομάδων καλλιεργητών για την από κοινού διάθεση των προϊόντων και τα ποιοτικά χαρακτηριστικά με συγκεκριμένες περιεκτικότητες, ώστε να είναι αποδεκτά τα φυτά από τις βιομηχανίες φαρμάκων.

-Αυτό πάντως που προτείνουν οι γνώστες των καλλιεργειών αρωματικών φυτών είναι ο νεοεισερχόμενος παραγωγός να αρχίσει με περισσότερα του ενός είδη, τόσο ετήσια όσο και πολυετή φυτά.

-Τα ετήσια δίνουν την εμπειρία μέσω του πλήρους κύκλου της καλλιέργειας κατά το πρώτο έτος, από το πολλαπλασιαστικό υλικό έως τη συγκομιδή. Τα πολυετή φυτά αναπτύσσονται, για να δώσουν το μέγιστο και βέλτιστο της παραγωγής τους, συνήθως μετά τον δεύτερο χρόνο.

-Σκοπός της καλλιέργειας των αρωματικών φυτών είναι η παραγωγή αιθέριων ελαίων και ξηρής δρόγης. Ο σκοπός των φαρμακευτικών φυτών είναι η παραγωγή διαφόρων δραστικών ουσιών που χρησιμοποιούνται από την παραδοσιακή ιατρική ή τη σύγχρονη φαρμακολογία.

-Στη χώρα μας ευδοκιμούν περίπου 112 διαφορετικά είδη αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών. Τα κυριότερα και πιο γνωστά είναι η ρίγανη, ο βασιλικός, ο κρόκος, το τσάι του βουνού, η μέντα, το γλυκάνισο, το θυμάρι, αλλά πέραν αυτών υπάρχουν και κάποια λιγότερα γνωστά που μπορούν να αναπτυχθούν εξίσου αποτελεσματικά και να αποτελέσουν μαζί με τα υπόλοιπα τη βάση για την ανάπτυξη του τομέα της μεταποίησης των αρωματικών και φαρμακευτικών φυτών, με στόχο την εξαγωγή άριστης ποιότητας αρωματικών και φαρμακευτικών προϊόντων, και τη δημιουργία πολλών θέσεων εργασίας.

-Ο τομέας αυτός της οικονομίας μπορεί πράγματι να αποτελέσει έναν πολλά υποσχόμενο νέο τομέα της οικονομίας της χώρας μας.

Αχίλλεια η χιλιόφυλλη

1. Αχίλλεια: Ονομάζεται Αχίλλεια η χιλιόφυλλη και είναι μία πολυετής πόα, που δημιουργεί ριζώματα και η οποία φθάνει σε ύψος 40-50 εκατ. Τα φύλλα της είναι χωρισμένα σε πολλά λεπτά τμήματα και γι' αυτό λέγεται και χιλιόφυλλος. Το φυτό ανθίζει μεταξύ Μαΐου-Οκτωβρίου και δίνει ένα λευκο-ρόδινο άνθος. Τα άνθη και τα φύλλα του έχουν χαρακτηριστική οσμή. Παράγεται ένα αιθέριο έλαιο από το φυτό που περιέχει διάφορες ενεργές ουσίες όπως είναι η αχιλλεΐνη, και η κινεόλη. Επίσης περιέχει ταννίνες, σαλικυλικό οξύ, φυτοστερόλες κ.ά. Από τα αρχαία χρόνια χρησιμοποιούνταν, σύμφωνα με τον Διοσκουρίδη, σαν αιμοστατικό. Στα νεότερα χρόνια χρησιμοποιήθηκε σαν αποχρεμπτικό, τονωτικό, και αντισηπτικό. Συλλέγονται όλα τα μέρη του φυτού εκτός από τις ρίζες. Τα επίγεια τμήματα του φυτού χρησιμοποιούνται για αντιμετώπιση της γαστρίτιδας και της διάρροιας.

Δακτυλίτιδα

2. Δακτυλίτιδα: Υπάρχουν τρία είδη. Είναι διετείς πόες ή πολυετείς πόες. Φθάνουν σε ύψος 1-1,5 μέτρα. Εχουν λογχοειδή φύλλα, μεγάλα χνοώδη. Τα άνθη τους είναι μεγάλα σε σχήμα δακτύλου που γέρνουν προς τα κάτω. Η δακτυλίτιδα χρησιμοποιείται από τον 13ο αιώνα σαν φάρμακο εναντίον των ελκών, από τον 18ο αιώνα ανακαλύφθηκαν οι καρδιοτονωτικές τους ιδιότητες. Αποτελεί ένα ισχυρό καρδιοτονωτικό φάρμακο, επενεργώντας επάνω στην καρδιά. Τα φύλλα του φυτού περιέχουν δραστικές ουσίες όπως είναι: γιτοξίνη, διγιταλίνη, διγιτοξίνη κ.ά. Τα φύλλα του φυτού συγκομίζονται την περίοδο Ιουλίου-Αυγούστου. Χρησιμοποιείται σε βάμμα, σε έγχυμα, υπόθετα, χάπια. Επίσης χρησιμοποιείται σε καταπλάσματα για την περιποίηση πληγών. Είναι φυτό δηλητηριώδες, πρέπει η χρήση του να γίνεται με συνταγή γιατρού.

Καλέντουλα

3. Καλέντουλα: Είναι ένα φυτό που οι φαρμακευτικές του ιδιότητες έχουν αναγνωρισθεί από την αρχαιότητα, ενώ από τον 12ο αιώνα χρησιμοποιείται και σαν καλλωπιστικό. Το φυτό αυτό καλλιεργείται για τα άνθη του που έχουν χρώμα κίτρινο έως πορτοκαλί και έχουν μορφή κεφαλιού. Είναι ετήσιο φυτό που φθάνει σε ύψος 50 εκατ. και το οποίο καλλιεργείται σε κήπους. Υπάρχουν πολλές ποικιλίες. Από τα άνθη της παράγεται ένα αιθέριο έλαιο που περιέχει καροτενοειδή όπως είναι η καλεντουλίνη, η καροτίνη, λυκοπίνη κ.ά. αλλά και μία ρητίνη και μία σαπωνίνη. Τα πέταλα του άνθους χρησιμοποιούνται εξωτερικά στην αντιμετώπιση δερματολογικών προβλημάτων. Το αιθέριο έλαιο χρησιμοποιείται σαν αντιφλεγμονώδες και επουλωτικό φάρμακο. Σήμερα χρησιμοποιείται σε αλοιφές για επούλωση πληγών. Τα άνθη της συγκομίζονται την περίοδο Μαΐου - Οκτωβρίου.

Κράταιγος

 4. Κράταιγος: Είναι ένα σημαντικό φαρμακευτικό φυτό όπως και το συγγενικό του φυτό Crataegus monogyna. Είναι ένας αγκαθωτός θάμνος με μικρά λαμπερά φύλλα. Τα άνθη του είναι λευκά, και οι καρποί του είναι κόκκινοι με δύο πυρήνες. Η άνθιση γίνεται την περίοδο Απριλίου, Ιουνίου. Ολα τα μέρη του φυτού, φύλλα, άνθη και καρποί περιέχουν ενεργές ουσίες, όπως είναι φλαβονοειδή, τριτερπενικά παράγωγα, γλυκοζίδες, τανίνες κ.ά. Ο κράταιγος χρησιμοποιείται σαν ισχυρό καρδιοτονωτικό με πολύ καλά αποτελέσματα στην αρρυθμία, στην ταχυκαρδία, στην υπέρταση κ.ά. Επίσης έχει αποδειχθεί η ευεργετική ενέργεια του φυτού αυτού στην πρόληψη από την αρτηριοσκλήρυνση, ενώ καταπολεμά την αϋπνία και τη νευρική υπερένταση. Χρησιμοποιούνται τα άνθη του τα φύλλα και οι καρποί.

Αψιθιά

5. Αψιθιά: Αναπτύσσεται σε ξερά εδάφη και συναντάται σε πολλές περιοχές της Ελλάδος. Είναι μία πόα, ύψους 40-50 εκατ. που φέρει ένα χαρακτηριστικό αργυρόχρωμο φύλλωμα. Τα άνθη της είναι κίτρινα σε κεφαλές που σχηματίζουν βότρυς και ανθίζει την περίοδο Ιουλίου-Αυγούστου. Το φυτό αυτό είναι χαρακτηριστικά αρωματικό. Σε όλα τα μέρη του φυτού υπάρχει αιθέριο έλαιο, το οποίο περιέχει ενεργές ουσίες όπως είναι η τουγιόλη, αρταψίνη κ.ά., ενώ στα πράσινα μέρη υπάρχει η αψινθίνη που είναι μία πικρή τερπενική λακτόνη. Η αψιθιά είναι ένα πολύ παλιό φαρμακευτικό φυτό από την εποχή του Ιπποκράτη, ενώ φέρει το όνομα της θεάς Αρτεμης λόγω των φαρμακευτικών της ιδιοτήτων. Θεωρείται σαν αντιπυρετικό, αντισηπτικό, διουρητικό κ.ά. Παλιότερα είχε μεγάλη χρήση σαν φάρμακο αλλά και σαν συστατικό ενός λικέρ που ονομάζεται αψέντι.

Σαμπούκος

6. Σαμπούκος: Ο σαμπούκος είναι ένας θάμνος που φύεται σε αραιά δάση ή πλησίον ρευμάτων νερού, δηλαδή για να αναπτυχθεί απαιτεί υγρασία. Διακρίνεται από τα μεγάλα σύνθετα, πτεροσχιδή, αντίθετα φύλλα. Οι ώριμοι καρποί του έχουν μαύρο χρώμα, ενώ περιέχουν μεγάλες ποσότητες από χυμό πολύ σκούρου ιώδους χρώματος. Ο σαμπούκος προσαρμόζεται σε μία ποικιλία εδαφών, αλλά προτιμά τα μέσης συστάσεως υγρά εδάφη, τα οποία έχουν καλή στράγγιση και ευνοούν την ομαλή βλάστηση των φυτών. Οι καρποί του σαμπούκου αποτελούν πολύ καλή πηγή βιταμινών Α και C. Μία κατανάλωση 100 gr καρπών καλύπτει περισσότερο από το 60% των ημερήσιων αναγκών σε αυτές. Στην αγορά των φαρμακευτικών ειδών υπάρχουν πολλά προϊόντα που έχουν σαν βάση τα άνθη και τους καρπούς του σαμπούκου, ιδίως εκείνα που προέρχονται από βιολογικές καλλιέργειες.

Εχινάτσεα

7. Εχινάτσεα: Το φυτό αυτό κατάγεται από την Αμερική. Είναι ένα καλλωπιστικό και φαρμακευτικό φυτό. Το τμήμα του φυτού που χρησιμοποιείται για φαρμακευτικούς σκοπούς είναι η πασσαλώδης ρίζα της. Από τη ρίζα της παράγεται ένα αιθέριο έλαιο, μία ρητίνη και ένα ετεροζίδιο. Οι ενεργές ουσίες του φυτού είναι η ινουλίνη, αμίδες, γλυκοσίδες κ.ά. Η ρίζα του συλλέγεται μετά την άνθιση του φυτού. Η ρίζα χρησιμοποιείται σαν αντιπυρετικό φάρμακο, ενώ ενεργοποιεί τα λευκά αιμοσφαίρια. Επίσης παρουσιάζει φαρμακευτικές ιδιότητες στην επούλωση των πληγών. Σήμερα χρησιμοποιείται σαν βάμμα, όπως και σε γαργάρες σε στοματικά αποστήματα. Επίσης χρησιμοποιείται σε καταπλάσματα και σε πομάδες για την περιποίηση πληγών. Την τελευταία πεντηκονταετία έχει αποκτήσει τη φήμη για τις αντι-ιογόνες, αντιμυκητιακές και αντιβακτηριακές ιδιότητές του.

Θρούμπι

8. Θρούμπι: Είναι ένα μεσογειακό φυτό. Είναι ένα μικρού ύψους φυτό που φθάνει τα 40 εκατ. Εχει γκρίζο χρώμα με στελέχη ξυλώδη ορθόκλαδα. Τα φύλλα του είναι μικρά, τα άνθη του επίσης είναι μικρά με ρόδινο χρώμα που φύονται σε κορύμβους. Το φυτό αυτό αναδίδει μία πολύ χαρακτηριστική και ευχάριστη οσμή. Η εποχή ανθίσεως είναι μεταξύ Μαΐου-Οκτωβρίου. Από το φυτό αυτό παράγεται ένα αιθέριο έλαιο που περιέχει διάφορες ενεργές ουσίες όπως είναι η θυμόλη, η καρβακρόλη κ.ά. Το αιθέριο έλαιο που παράγεται έχει μεγάλες αντισηπτικές ιδιότητες, ενώ χρησιμοποιείται στην παραγωγή αρωμάτων λόγω των σπουδαίων αρωματικών του ιδιοτήτων και στην παραγωγή αποσμητικών κ.ά. Επίσης λαμβάνει μέρος στη σύνθεση αλοιφών για επούλωση ελκών και πληγών.

Λουίζα

9. Λουίζα: Η λουίζα είναι μία πόα πολυετής που διαρκεί περισσότερο από 5 χρόνια. Είναι φυλλοβόλος θάμνος ύψους 1-3 μ. και διακρίνεται για την έντονη οσμή λεμονιού που αποπνέει. Ο βλαστός του έχει σκούρο γκρι χρώμα που ξυλοποιείται γρήγορα. Τα άνθη της έχουν χρώμα λευκό ή ρόδινο ιώδες. Τα άνθη της είναι μικρά και φύονται σε κεφαλές ή στάχυς. Ευδοκιμεί σε περιοχές θερμές και ηλιόλουστες, ενώ σε πολύ χαμηλές θερμοκρασίες καταστρέφεται. Η συλλογή γίνεται στις αρχές του καλοκαιριού, όταν το φυτό είναι στο στάδιο της πλήρους άνθισης. Το αιθέριο έλαιο λαμβάνεται με απόσταξη με ατμό. H περιεκτικότητά του σε αιθέριο έλαιο είναι πολύ χαμηλή. Τα κύρια συστατικά του αιθέριου ελαίου είναι η σιτράλη, η καρβόνη, το λιμονένιο κ.λπ. Τα φύλλα και τα άνθη της λουίζας παρουσιάζουν σπασμολυτική, αντιπυρετική, διουρητική και ηρεμιστική δράση. Χρησιμοποιούνται επίσης ως αφέψημα, αλλά και σαν αρωματικός παράγοντας σε αλκοολούχα ποτά. Επίσης χρησιμοποιείται στην αρωματοποιία και τη σαπωνοποιία.

Αλθαία η φαρμακευτική

 10. Αλθαία η φαρμακευτική: Είναι το φυτό που ονομάζεται και δενδρομολόχα. Οι φαρμακευτικές ιδιότητες του φυτού αυτού ήταν γνωστές από τους αρχαίους Ελληνες. Είναι μία πολυετής πόα που φθάνει σε ύψος το 1 μέτρο. Εχει μεγάλα φύλλα με πολύ απαλά στην αφή. Εχει όμορφα άνθη με χρώμα ανοιχτό ρόδινο. Η εποχή ανθίσεως είναι την περίοδο Αυγούστου-Σεπτεμβρίου. Είναι ένα φαρμακευτικό φυτό που περιέχει πολλές ενεργές ουσίες όπως πηκτίνες, σάκχαρα, ασπαραγίνη κ.ά. Η αλθαία χρησιμοποιείται σαν μαλακτική εναντίον των ερεθισμών του αναπνευστικού συστήματος. Από το φυτό αυτό χρησιμοποιούνται τα άνθη στην παραγωγή σιροπιών εναντίον του βήχα, τα φύλλα χρησιμοποιούνται στην αντιμετώπιση του βήχα, και της βρογχίτιδας και η ρίζα στην επούλωση πληγών.

Πού θα απευθυνθώ

Κάσσανδρος Γάτσιος. Γεωπόνος-Σύμβουλος Επιχειρήσεων. Εταιρεία Symagro. Επιστημονικό & Τεχνολογικό Πάρκο Ηπείρου. Τηλ.: 6944846475 - 26510 07653. info@symagro.com

http://www.ethnos.gr/entheta