Κριτική της Κοκκίνου Βασιλικής, συγγραφέας-μεταφράστριας, για το νέο βιβλίο του Πάνου Μυρμιγγίδη «ΔΙΑ ΠΥΡΟΣ ΚΑΙ ΖΩΗΣ»

-Παραθέτουμε παρακάτω την θαυμάσια κριτική που έγραψε η αξιόλογος συγγραφέας-μεταφράστρια Κοκκίνου Βασιλική για το νέο βιβλίο του Πάνου Μυρμιγγίδη «Δια πυρός και ζωής» των εκδόσεων Λιβάνη, κατά την παρουσίαση του βιβλίου που έγινε την 16-10-2013 στην Δημοτική Πινακοθήκη Πειραιά.  Ο Πάνος Μυρμιγγίδης νέος συγγραφέας, γεννήθηκε στην Αθήνα το 1980 και κατοικεί στο Κερατσίνι. Σπούδασε Διοίκηση Επιχειρήσεων. Με την ποίηση ασχολήθηκε από μικρός, αποσπώντας το 1994 το δεύτερο βραβείο και το 1995 το πρώτο σε πανελλήνιους διαγωνισμούς που διοργάνωσε η Χ.Ο.Ν. στην Αθήνα, υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού. Επίσης, βραβεύτηκε για την ποίησή του από την Εταιρεία Τεχνών, Επιστήμης και Πολιτισμού Κερατσινίου. Ποιήματά του έχουν δημοσιευτεί σε εφημερίδες και περιοδικά. Η πρώτη του ποιητική συλλογή, με τίτλο "Εικόνες με τύψεις και αρώματα", εκδόθηκε το 2006.

 ΕΡΓΑ ΤΟΥ 

(2013) Δια πυρός και ζωής, Εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη

(2012) Παράξενες γιορτές, Εκδοτικός Οίκος Α. Α. Λιβάνη

(2009) Μια στιγμή... εκεί έξω, Σοκόλη - Κουλεδάκη

(2009) Το ξημέρωμα, Σοκόλη - Κουλεδάκη

Πάνος Μυρμιγγίδης

-Εγώ από τη μεριά μου θα ήθελα να ευχαριστήσω τον Πάνο για την τιμή που μου έκανε, για άλλη μια φορά, να μιλήσω για τα συναισθήματα και κάποιες σκέψεις που γεννήθηκαν στην καρδιά μου από την ανάγνωση του νέου βιβλίου του, Δια Πυρός και Ζωής.

Είναι γνωστό ότι η τέχνη γενικά είναι η ανθρώπινη δημιουργία που εκφράζει το ιδανικό της ομορφιάς. Κι όπως οι πηγές της αντικειμενικής δημιουργίας της τέχνης χάνονται στα βάθη των αιώνων, έτσι και οι πηγές της υποκειμενικής δημιουργίας του καλλιτέχνη χάνονται στα βάθη της ψυχής.

Θα επαναλάβω λοιπόν κάτι που έχω ξαναπεί ότι ο Παναγιώτης Μυρμιγγίδης έχει αποδείξει πλέον ότι πυρπολείται από τη φλόγα της ποιητικής δημιουργίας και δεν διστάζει να ξεγυμνώνει τον νου και την ψυχή του για να μας κάνει «συνοδοιπόρους» της ευαισθησίας του, της υπαρξιακής αγωνίας του, των φόβων, των ελπίδων και των ονείρων του.

Το νέο του βιβλίο δείχνει ότι ο δημιουργός δεν έχει μείνει στάσιμος. Βελτιώνεται συνεχώς και προχωρά ακάθεκτος στο δύσβατο μονοπάτι της λογοτεχνίας. Και σ’ αυτό το βιβλίο, ο λόγος του παραμένει ποιητικός, ελλειπτικός, μεστός, γεμάτος συναίσθημα και συμπυκνωμένα νοήματα για την ουσία της ζωής.  

Αγάπησα τα όνειρά μου. Τι όμορφη και τι φιλοσοφημένη φράση αλήθεια!

Όνειρα, η καταφυγή του ανθρώπου όταν όλα γύρω σκοτεινιάζουν και γυρεύουν να σου στερήσουν την αγάπη για τη ζωή και το μέλλον, την προσπάθεια για το καλύτερο, την ανάσα, το βήμα προς τα εμπρός. Σε μια εποχή κλέφτρα κάθε ελπίδας και προοπτικής ας ακολουθήσουμε το μότο του Παναγιώτη. Ας αγαπήσουμε τα όνειρά μας κι ας τα κρατήσουμε σφιχτά κάτω από τα βλέφαρα ακόμα σαν πολύτιμο θησαυρό. Βλέπετε, ο δημιουργός έχει την πένα του σύντροφο πιστό και καταφέρνει από το έρεβος να ανέβει στο φως και μαζί μ’ αυτόν όσοι εντρυφούν στον πνευματικό καρπό του. Η αλήθεια είναι πως για τον ποιητή, για τον κάθε δημιουργό η αποδοχή των σκέψεων και των συναισθημάτων του είναι τα καύσιμά του. Του προσφέρει λύτρωση και παρηγοριά επειδή έτσι ξέρει ότι ο εαυτός του υπάρχει και κάπου αλλού, ότι ο χτύπος της καρδιάς του συναντά και πάλλεται αρμονικά με τον χτύπο της καρδιάς ενός άλλου, άγνωστου σε εκείνον αλλά και τόσο δικό του στην ουσία άνθρωπο.

«Οι Δαναϊδες γύρισαν». Τι να σημαίνει άραγε αυτή η φράση για τον «γερο-μάντη»; Τι σχέση έχουν οι κόρες του Δαναού που σκότωσαν τους άντρες τους την πρώτη νύχτα του γάμου και καταδικάστηκαν να γεμίζουν στον Άδη αιωνίως ένα πιθάρι δίχως πυθμένα με τον συγγραφέα; Τι είναι αυτό που πασχίζει να ανακαλύψει κοιτώντας τον ουρανό, αναζητώντας ένα σημάδι που θα του μαρτυρήσει τα μελλούμενα; Πιστεύω πως αναζητά τον ήλιο, το ουράνιο σώμα που γεννά τη ζωή και το φως του που φωτίζει τις ψυχές και τις κάνει να ανυψώνονται μακριά από « τεράστια άθλια στάχυα και σκιές» που απειλούν να τον ρίξουν στα βάθη του Ερέβους. Όμως αυτή είναι η αέναη προσπάθεια κάθε ποιητικής ψυχής : η αναδημιουργία από το χάος του ανθρώπου και του κόσμου.   

Ο έρωτας σίγουρα δεν θα μπορούσε να αγνοηθεί από μια ποιητική ψυχή σαν αυτή του Παναγιώτη Μυρμιγγίδη. Άλλωστε είναι τόσο νέος… Γι’ αυτό και  η μυρωδιά του παιχνιδιάρη γιου της Αφροδίτης είναι έκδηλη σε όλο το βιβλίο. «Όταν φεύγει ο έρωτας, έρχεται η νύχτα», λέει. «Η μοναδική παρηγοριά είναι πάντα εικόνες χαραγμένες στο μυαλό ή σε ένα λουστραρισμένο φτηνό χαρτί».

Πράγματι κάποιοι έρωτες βάζουν τη σφραγίδα τους στην ψυχή ενός ανθρώπου κι όσο κι αν τους καλύψει η σκόνη του χρόνου, κάποια στιγμή το αιφνίδιο φύσημα μιας θύμησης μπορεί να τους κάνει να έρθουν στην επιφάνεια και ο εραστής να αναφωνήσει στίχους σαν κι αυτούς του Νικηφόρου Βρετάκου : «Κουβεντιάζουμε οι δυο μας μέσα στο άπειρο, αγάπη μου, φως με φως».

Κι όπως λέει ο Μπενεντέτο Κρότσε : «Ο ποιητικός λόγος τοποθετήθηκε πλάι στον έρωτα σχεδόν σαν αδελφός, ενώθηκε με τον έρωτα και συγχωνεύτηκε σ’ ένα μοναδικό πλάσμα που σύγκειται και από τα δυο. Αλλά ο ποιητικός λόγος είναι κυρίως η δύση του έρωτα μέσα στην ευθανασία της ανάμνησης.

  

«Να μείνουμε αιώνιοι εραστές της ζωής» μας παροτρύνει ο Παναγιώτης Μυρμιγγίδης. Είναι γεγονός ότι ο αληθινός ποιητής κάθε βίωμα – πρακτικό ή θεωρητικό- ασυνείδητα πολλές φορές, το τοποθετεί μπροστά στον καθρέφτη της ποιητικής του συνείδησης και το αξιολογεί, ανάλογα με το πόσο ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της αισθητικής εμπειρίας του. Έτσι πετυχαίνει μιαν αδιάκοπη συναισθηματική αποτίμηση της ζωής και του κόσμου.

«Μα η ομορφιά πάντα ξεδιπλώνεται και δε μετανιώνουμε ούτε για το πιο άθλιο, γιατί περιμέναμε το φως». Η αιώνια αναζήτηση του φωτός είναι αυτό που χαρακτηρίζει μια ποιητική ψυχή. Γιατί ο άνθρωπος δεν είναι αυτόφωτος, πρέπει να γυρέψει παντού, όπου μπορεί, την ουσία της ζωής. Διότι Φως σημαίνει Εσωτερική Ελευθερία, Ελευθερία ψυχής, αποδέσμευση από όλα τα κοινά και τα «άθλια» όπως λέει ο συγγραφέας μας.

«Δεν μπορούσε η ψυχή μου να μη γεννηθεί

Να μην ξεπηδήσει απ’ το χώμα, το νερό, το φως…» λέει ο Βρεττάκος.

Σ’ αυτές τις αράδες που διάβασε ο αγαπητός κύριος Λαζαρίδης διακρίνεται όλη η αγωνία του συγγραφέα να γνωρίσει τον εαυτό του, ν’ ανακαλύψει όσα παράξενα και δυσκολονόητα τον περιβάλλουν, να μάθει πώς λειτουργεί ο διπλανός του, σύντροφος ή φίλος, ώστε να περιφρουρήσει την ψυχή του και να την παραδώσει ανόθευτη και αγνή στη μεγάλη αγαπημένη, την Ποίηση, γιατί ο Παναγιώτης Μυρμιγγίδης είναι πρωτίστως ποιητής. Και διακονεί μια

ποίηση που ενίοτε είναι δύσκολο να κατανοηθεί.

Επιτρέψτε μου, λοιπόν, να κλείσω την δική μου παρέμβαση με τα λόγια του Κωστή Παλαμά πάνω σ’ αυτό το θέμα.

«Η ποίηση δεν απευθύνεται κυρίως ούτε προς τους πολλούς ούτε προς τους ολίγους, αλλά μόνον προς τους αρμοδίως παρασκευασμένους δια να την εννοήσουν. Ούτοι είναι άλλοτε ολιγώτεροι, άλλοτε περισσότεροι, συμφώνως προς τας εκφραζομένας ιδέας και τον βαθμόν του πολιτισμού τους. Το να λέμε, καταλήγει ο Κωστής Παλαμάς, ότι η ποίηση δεν πρέπει να πραγματεύεται θέματα που δεν είναι απλά και αντιληπτά από τους πολλούς, θα ήταν σαν να λέγαμε ότι η ποίηση πρέπει να εκφράζει μόνο τις κοινότατες ιδέες και τα κοινότατα αισθήματα, επειδή αυτά μόνο είναι αντιληπτά από όλον τον κόσμο και σαν να λέγαμε επίσης ότι η ποίηση δεν πρέπει να πραγματεύεται υψηλά και «μη τετριμμένα» - κι ακόμα σαν να λέγαμε ότι το ανθρώπινο πνεύμα δεν συγκινείται με το υψηλό και το εκλεκτό στην τέχνη, επειδή αυτό πιθανό να μην είναι εύκολα προσιτό σε όλους τους ανθρώπους».

Συνέχισε, λοιπόν, Παναγιώτη, να χρησιμοποιείς δορύαιχμες και αυτοκτόνες λέξεις στα έργα σου, λέξεις που να συγκλονίζουν και να συγκινούν αυτούς που μοιράζονται τους πνευματικούς καρπούς σου, λέξεις που κάνουν την καρδούλα σου να γαληνεύει και το νου σου ν’ ανταριάζει. Όλοι εμείς εδώ που σ’ αγαπάμε και σε θαυμάζουμε θα περιμένουμε με χαρά το επόμενο βιβλίο σου.

Βασιλική Κοκκίνου, μεταφράστρια

Μέλος Ε.Ε.Λ