ΠΑΝΗΓΥΡΙΣ ΑΓΙΟΥ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΣΤΟ ΚΑΛΑΜΠΑΚΙ!

Στις 17 και 18 Ιανουαρίου το «Κουρμπάνι» στο Καλαμπάκι

Tο έθιμο του «κουρμπανιού» στο Καλαμπάκι
-Οι κάτοικοι του Καλαμπακίου, τηρώντας την παράδοση των προγόνων τους που καταγόταν από το Κρυόνερο της Ανατολικής Θράκης, κάθε χρόνο στις 18 Ιανουαρίου -από το 1922 και  χωρίς διακοπή στο πέρασμα των χρόνων- πραγματοποιούν το έθιμο του «κουρμπανιού».
-Από το 1979, έτος ίδρυσης του Μορφωτικού Πολιτιστικού Συλλόγου Καλαμπακίου και μέχρι σήμερα, το έθιμο γίνεται με την αποκλειστική ευθύνη, οργάνωση και εποπτεία του Συλλόγου και την καθοριστική συμμετοχή των «κουρμπαντζήδων», των ανθρώπων δηλαδή, που κάθε χρόνο δραστηριοποιούνται και προσφέρουν την εθελοντική εργασία και το μεράκι τους για την πραγματοποίηση του.

Ιστορικό του εθίμου
-Σύμφωνα με την παράδοση, ο Θεός κάθε χρόνο, το ξημέρωμα της γιορτής του Αγίου Αθανασίου, έστελνε στο προαύλιο του ναού των Κρυονεριτών ένα ελάφι, το οποίο αφού ξεκουραζόταν, «θυσιαζόταν» με την ευλογία του ιερέα νωρίς το πρωί της γιορτής από τους «κουρμπαντζήδες», οι οποίοι το μαγείρευαν και στη συνέχεια το μοίραζαν σε όλους τους κατοίκους. Το φαγητό αυτό ονομάστηκε κουρμπάνι που σημαίνει θυσία.
-Μια χρονιά που τα χιόνια ήταν πολλά, το ελάφι άργησε να έρθει και οι «κουρμπαντζήδες» θορυβημένοι από την καθυστέρηση, επέσπευσαν τη θυσία χωρίς να το αφήσουν να ξεκουραστεί, όπως το έθιμο απαιτούσε. Έκτοτε το ελάφι δεν ξαναφάνηκε ίσως γιατί, όπως πίστευαν οι Κρυονερίτες, ο Θεός θύμωσε μαζί τους επειδή δεν τήρησαν τους κανόνες της θυσίας . Από τότε, στη θέση του ελαφιού χρησιμοποιούσαν ταύρο ή αγελάδα.

Το κουρμπάνι στο Καλαμπάκι - περιγραφή του εθίμου
-Το έθιμο ήρθε αυτούσιο στο Καλαμπάκι από τους Κρυονερίτες πρόσφυγες και γινόταν κάθε χρόνο με ευθύνη των «κουρμπαντζήδων».  Με τα χρόνια το χωριό μεγάλωνε και οι κάτοικοί του, ανεξάρτητα από την καταγωγή τους, διαφύλαξαν το κουρμπάνι θεωρώντας το πανηγύρι του Αγίου Αθανασίου το μεγαλύτερο γεγονός στην κοινωνική ζωή του χωριού.
-Το 1979 ιδρύεται από τους κατοίκους του Καλαμπακίου ο Μορφωτικός Πολιτιστικός Σύλλογος και περνά στα χέρια του η ευθύνη της διάσωσης και διατήρησης των τοπικών εθίμων και παραδόσεων.
-Αρχικά συγκροτείται, με την επιμέλεια και συμμετοχή του Μορφωτικού Πολιτιστικού Συλλόγου, επιτροπή κουρμπανιού . Οι «κουρμπαντζήδες» και τα μέλη του συλλόγου συγκεντρώνουν από όλους τους κατοίκους προσφορές σε σιτάρι, καλαμπόκι ή χρήματα. Η καθιερωμένη «γύρα» στο χωριό γίνεται συνήθως το πρώτο Σάββατο ή Κυριακή μετά τη γιορτή του Αι-Γιάννη. Το πρωί, συγκεντρώνονται όλοι οι εθελοντές κάθε ηλικίας και ξεκινούν πεζοί, με αγροτικά αυτοκίνητα να τους συνοδεύουν για να φορτώνουν τις προσφορές σε καλαμπόκι. Με κέφι και χτυπώντας τους τενεκέδες γυρνάνε όλο το χωριό, πόρτα-πόρτα, σε όλα ανεξαιρέτως τα σπίτια ζητώντας τη συνδρομή των κατοίκων για να γίνει το κουρμπάνι.  Με τα χρήματα που συγκεντρώνονται και την πώληση του καλαμποκιού που προσφέρθηκε αγοράζονται οι αγελάδες που θα χρησιμοποιηθούν. Σήμερα με την αύξηση του πληθυσμού του Καλαμπακίου ένα ζώο δεν είναι αρκετό, γι’ αυτό χρησιμοποιούνται τέσσερα ή και περισσότερα.   Το στάρι που προσφέρεται θα γίνει πλιγούρι το πρωί της παραμονής στον προαύλιο χώρο της εκκλησίας από τους κουρμπαντζήδες για να βράσει με το κρέας.
-Το απόγευμα της παραμονής του πανηγυριού γίνεται ο μέγας εσπερινός και η περιφορά της εικόνας. Παράλληλα τοποθετούνται στο προαύλιο της εκκλησίας είκοσι και πλέον καζάνια, τα οποία χρησιμοποιούνται για την παρασκευή του «κουρμπανιού». Το κρέας τεμαχίζεται και μπαίνει στα καζάνια . Μόλις η νύχτα πέσει ξεκιναει το γλέντι στις ταβέρνες του Καλαμπακίου με νταούλια και ζουρνάδες.  Το έναυσμα δίνουν ο Πολιτιστικός Σύλλογος και οι κουρμπαντζήδες που με τη συνοδεία οργάνων γυρίζουν στο κέντρο του χωριού για να καταλήξουν σε κάποια ταβέρνα. Αργά το βράδυ της 17ης Ιανουαρίου, μπαίνει φωτιά στα καζάνια και ξεκινάει το βράσιμο του κρέατος. Η νύχτα είναι μεγάλη με τσίπουρο, πειράγματα και συνεχή εποπτεία και δουλειά στα καζάνια.
-Ανήμερα της γιορτής, πραγματοποιείται η Θεία Λειτουργία.  Αμέσως μετά όλοι οι παρευρισκόμενοι  γεύονται τον πρώτο μεζέ και ένα ποτηράκι τσίπουρο που τους κερνούν τα μέλη του Συλλόγου. Ακολουθεί ο χορός στην πλατεία και το γλέντι ανάβει με περιπλανώμενους οργανοπαίχτες στις υπαίθριες καντίνες που έχουν στηθεί.  Παράλληλα, στο χώρο του κουρμπανιού  οι κουρμπαντζήδες ετοιμάζουν το πλιγούρι που βράζει στο ζωμό του κρέατος.
-Αργά το μεσημέρι, αφού έχει ολοκληρωθεί η παρασκευή του «κουρμπανιού», χτυπούν οι καμπάνες οι οποίες καλούν τον κόσμο να έρθει στο προαύλιο της εκκλησίας για ν’ αρχίσει η  διανομή του. Σε μια σεμνή τελετή μπροστά στα καζάνια ο ιερέας ευλογεί το κουρμπάνι και αμέσως μετά τα μέλη του Συλλόγου το μοιράζουν σε όλους τους κατοίκους, αλλά και σε όλους όσους βρίσκονται στο Καλαμπάκι εκείνη τη μέρα.
-Μετά τη διανομή του, οι «κουρμπντζήδες», μαζί με όλους τους προσκεκλημένους, ξεκινούν το χορό από το προαύλιο της εκκλησίας και τον οδηγούν στην πλατεία, όπου και τον συνεχίζουν με τη συνοδεία νταουλιών και ζουρνάδων.

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ
ΤΡΙΤΗ  17 ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ  2012
ΑΠΟΓΕΥΜΑ
17:30 Περιφορά της Ιεράς Εικόνας του Αγίου Αθανασίου.
18:00 Μέγας  Πανηγυρικός εσπερινός στον Ιερό Ναό Αγίου Γεωργίου.
Τα ξημερώματα της γιορτής θα ξεκινήσει η προετοιμασία του «Κουρμπανιού».
.
ΤΕΤΑΡΤΗ  18  ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΥ  2012
ΠΡΩΙ
07:30 Θα   τελεστεί   Θεία   Λειτουργία στον Ιερό Ναό Αγίου   Γεωργίου  Καλαμπακίου.
10:30 Υποδοχή των προσκεκλημένων και δεξίωση τους στον χώρο
παρασκευής του κουρμπανιού. Στη συνέχεια χοροί στην πλατεία του Καλαμπακίου με τη συνοδεία  νταουλιών- ζουρνάδων.
15:00 Διανομή του κουρμπανιού σε όλους τους παρευρισκομένους. Θα
ακολουθήσει χορός στην πλατεία με παραδοσιακά λαϊκά μουσικά όργανα. Το γλέντι θα συνεχιστεί μέχρι αργά.

Το Δ.Σ. του Συλλόγου
ΜΟΡΦΩΤΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ
& ΑΘΛΗΤΙΚΟΣ  ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΚΑΛΑΜΠΑΚΙΟΥ
ΝΟΜΟΥ ΔΡΑΜΑΣ
ΜΕΛΟΣ ΤΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΟΡΓΑΝΩΣΗΣ
ΛΑΪΚΗΣ ΤΕΧΝΗΣ (IOV)
ΣΕ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ
ΜΕ  ΤΗΝ UNESCO
Ταχ. Δ/νση: Καλαμπάκι
Τηλ.: 2521052281
Πληρ.: Θεοδωρίδου Αθανασία
Web Site: www.politismoskalabaki.gr
Πηγή:www.dramania.gr