ΟΙ ΘΕΜΕΛΙΩΤΕΣ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΚΑΛΑΜΠΑΚΙΟΥ ΔΡΑΜΑΣ

-Σήμερα κατά την επίσκεψή μου στο κατάστημα του Δημαρχείου Καλαμπακίου ανέμενε μία ευχάριστη έκπληξη . Οι υπάλληλοι του Δήμου διένεμαν δωρεάν ένα βιβλίο του αείμνηστου  Πασχάλη Κρικόπουλου "Οι Θεμελιωτές του χωριού Καλαμπακίου Δράμας" που αποτελεί σπουδαία πηγή γνώσης για την ιστορία του Καλαμπακίου Δράμας. Αξίζουν θερμά συγχαρητήρια για την Δημοτική Αρχή του Καλαμπακίου που με πρωτοβουλία της εκδόθηκε το παραπάνω βιβλίο. Παραθέτουμε παρακάτω ένα απόσπασμα από το αξιόλογο αυτό βιβλίο.

                             Πως ήταν το Καλαμπάκι το έτος 1922

      Εδώ θα πρέπει, και είναι ορθόν και λογικόν, λόγω της ιστορίας του Καλαμπακίου να πούμε και να περιγράψουμε πώς ήταν το χωριό Καλαμπάκι προ της εγκαταστάσεως των προσφύγων στο χωριό αυτό (το Καλαμπάκι). Το Καλαμπάκι λοιπόν, όσοι το ενθυμούνται από τότε, ήταν ένα χωριουδάκι που έδειχνε και ήταν, μπορούσε να πεί κανείς, ένα κατσιβελοχώρι εκ πρώτης όψεως. Όποιος και να το έβλεπε και ανέπνεε τον αγέρα του, θα έλεγε –και δικαίως θα το έλεγε- «εδώ βρίσκονται και κάθονται γύφτοι ή κατσίβελοι». Τα πάντα μύριζαν, χειμώνα ή καλοκαίρι. ‘Όταν ήρθαν οι πρόσφυγες, στην αρχή είπαμε ότι ξέζεψαν τα βοϊδόκαρά τους στην πλατεία του Καλαμπακίου. Ήταν μια πλατεία ακανόνιστη, γύρω γύρω όλο χόρτα ψηλά και που μύριζαν και ήταν φίδια και διάφορα άλλα ζ΄λάπια. Στη μια πλευρά της πλατείας (ή) την βορειοδυτικήν, ήταν το τζαμί με τον μιναρέ. Δίπλα προς Βορράν και σχεδόν κολλητά ήταν ένα μικρό κτίσμα, το οποίον το χρησιμοποιούσαν οι Τούρκοι ως γραφείον Κοινότητος. Μπροστά από το τζαμί και προς ανατολάς και κοντά στο τζαμί και μέσα στην πλατεία υπήρχε ένα άλλο κτίσμα, το οποίον αυτό τι το χρησιμοποιούσαν οι Τούρκοι δεν έμαθα, αλλά νομίζω ως ξενώνα. Ανάμεσα στο τζαμί και στο εν λόγω κτίσμα υπήρχε ένας μικρός τοίχος, ο οποίος ήταν μάλλον περίφραξις του τζαμιού, ο οποίος προστάτευε ή εφύλα(γε)ν λίγα μνήματα Τούρκων. Γύρω γύρω της πλατείας, ένθεν και ένθεν, (ήταν) αχυρώνες ή στάβλοι που έριχναν πολύ άσχημες μυρωδιές.

    Η εν λόγω  πλατεία ήταν γεμάτη χώματα και η σκόνη πολλή λόγω του καλοκαιριού γινόταν περισσότερη και ήταν γεμάτη κοπριά από μεγάλα και μικρά ζώα που περνούσαν από την πλατεία και πήγαιναν στους στάβλους. Ποτέ δεν καθαρίζονταν αυτές οι κοπριές, παρά μόνον όταν έβρεχε, τότε μόνον ξεπλύνονταν. Εκεί ανατολικά της πλατείας και περί τα εκατό μέτρα βρισκόταν η μεγάλη αχυρώνα που μνημόνευσα πιο μπροστά, όπου κατοικήσανε περίπου τριάντα οικογένειες προσφύγων μαζί με τα ζώα τους (μεγάλα γελάδια). Εις την εν λόγω πλατεία πρέπει να πώ ότι, όταν απεγκατεστάθησαν οι πρόσφυγες και μετά, όταν περνούσαν  τα γελάδια και πήγαιναν για βοσκή το πρωϊ  όταν τα έβγαζαν από τους στάβλους, πρέπει να πώ, σαν κόπριζαν, πολλοί κάτοικοι του χωριού μας έβγαιναν μα τα καρότσια και μάζευαν τις κοπριές των ζώων, τις οποίες ανακάτευαν με άχυρα ή χόρτα,,τα χτυπούσαν κατόπιν στους τοίχους των στάβλων ή των σπιτιών, ξηραίνονταν εκεί και μετά τα ξήλωναν και τα χρησιμοποιούσαν στη φωτιά προς καύσιν. Ήταν τα πρόχειρα καύσιμα. Τα σοκάκια, οι λίγοι δρόμοι που υπήρχαν τότε, ήταν όλο χώμα και στενοί, δεν μπορούσες να περάσεις. Όταν έβρεχε, γίνονταν λάσπες πολλές και βούλιαζαν μέχρι το γόνατο, αν επιχειρούσες να περάσεις.

     Στη μέση  του χωριού περνούσε ένα χαμήλωμα σαν χαντάκι βαθύ, που ήταν γεμάτο νερό που ανάβλυζε από πάνω, προς βορράν του χωριού, όπου σήμερα είναι τα σπίτια των Ανθοπουλαίων και των Καρολιδαίων όπου το χαντάκι αυτό, όταν έβρεχε, συγκέντρωνε το σου (νερό) που ο κάτω μαχαλάς που περνούσε πλημμύριζαν σπίτια, αχυρώνες και κήποι. Σήμερα δεν υπάρχει, οι πηγές εξηράνθησαν. Από πηγάδια στο Καλαμπάκι, μέσα στο χωριό, υπήρχαν μερικά. Το καλύτερο ήταν στο σημείο που είναι σήμερα του Δημητρού του Μαγόπουλου το σπίτι. Ήταν εκεί μπροστά και κοντά στον δρόμο. Από αυτό το πηγάδι έπαιρναν νερό για πιόμα όλο το χωριό και έπιναν. Σήμερα δεν υπάρχει, εξηράνθη. Είχε επίσης και ένα πηγάδι, και αυτό είχε αρκετό νερό, το κατσιβέλικο πηγάδι, έτσι το έλεγαν τότε. Ήταν μπροστά στο οικόπεδο του Συνεταιρισμού (Σούπερ Μάρκετ). Σήμερα και αυτό δεν υπάρχει, εβουλώθη, γιατί εξηράνθη και γιατί το οικόπεδο αυτό το αγόρασε ο Γεωργικός Συνεταιρισμός και έκτισε Σούπερ Μάρκετ και τα γραφεία του. Επίσης είχε ακόμη ένα πηγάδι στην πλατεία τότε και προμηθεύονταν νερό το καφενείο που ήταν το μόνο και στην πλατεία όπου σύχναζαν οι Τούρκοι. Το πηγάδι αυτό ήταν καλό, είχε πολύ νερό, όχι όμως πόσιμο. Αλλά ήταν χρήσιμο, εκτός που έπαιρναν νερό ο γύρω μαχαλάς, έπαιρνε και το καφενείο και πότιζαν και πολλά ζώα ο κόσμος. Ως ενθυμούμαι το πηγάδι αυτό ήταν μέσα σε κοινοτικό μέρος, στην άκρη της πλατείας και μπροστά στο καφενείο. Η πλάκα που ήταν το δακτυλίδι του πηγαδιού τοποθετημένο επάνω ήταν χωρισμένη σε δύο κομμάτια. Σκάλωσε το κάρο στην πλάκα αυτήν και, καθώς το άλογο ήταν γερό (δυνατό), την παρέσυρε, άνοιξαν τα δύο τεμάχια της βάσης που πατούσε απάνω το δακτυλίδι. Μέσα  το πέτρωμα του πηγαδιού ήταν αρκετά φαρδύ και έτσι το δακτυλίδι του πηγαδιού έπεσε μέσα στο πηγάδι, στον πάτο, και έκτοτε έμεινε εκεί. Είναι και θα είναι αιωνίως στον πάτο του πηγαδιού.

   Έπειτα, όταν έγινε ο αναδασμός του Καλαμπακίου (1952), η πλατεία έχει εξωραϊσθεί, βούλωσε το πηγάδι και χάθηκε. Το δακτυλίδι όμως θα μείνει πάντα και αιωνίως μέσα στο πηγάδι αυτό. Το μέρος του είναι προς νότον του καφενείου του Όθωνος Παπαδοπούλου, που σήμερα είναι αποθαμένος. Είναι έξω από το οικόπεδο του καφενείου, είναι στην γωνία (της) προς βορράν της πλατείας, μπροστά στο καφενείο. Είχε και άλλα πηγάδια, αλλά όλα εξηράνθησαν.

    Προς τα νοτιοδυτικά και έξω από το χωριό είχε το δάσος, το οποίον ακόμη σώζεται και υφίσταται. Το δάσος αυτό ήταν στην ακμή του, όταν το έτος 1916, διαρκούντος του πρώτου παγκοσμίου πολέμου, όταν πέρασαν οι Βούλγαροι σύμμαχοι της Γερμανίας, τότε σε αυτόν τον πόλεμον το είχαν κόψει όλο, δεν ξέρω για ποιόν λόγο. Έκτοτε όμως μεγάλωσαν τα δέντρα και πάλιν και έγινε και πάλι το Δάσος, όπως ήταν και το καμάρωναν οι Καλαμπακιώτες και έφτιαχναν και φτιάχνουν μέχρι σήμερα χορούς, διασκεδάσεις και πανηγύρια.  Έκτισαν  δε οι Καλαμπακιώτες και ένα μοναστηράκι στο Δάσος αυτό, το οποίον είναι αφιερωμένο στον Άγιο Κωνσταντίνον και Αγίαν Ελένην, τους ισαποστόλους. Άλλο δασάκι μικρό είχε στο νοτιανατολικό μέρος του χωριού, το οποίον όμως ήταν ιδιωτικό, το είχε, το όριζε ένας Τούρκος που είχε το σπίτι του δίπλα, Ιτρίζ τον έλεγαν, και όταν γινόταν λόγος για το δάσος αυτό, «αυτό», έλεγαν όλοι «αυτό είναι του Ιτρίζ το κουρί (δάσος)». Και αυτό όμως ξεριζώθηκε όταν έφυγαν οι Τούρκοι. ‘Εμεινε, μπήκε μέσα στον οικισμό Καλαμπακίου.

   Πρέπει ακόμη να πώ ότι στα βορειοδυτικά του Καλαμπακίου  ήταν τα ξακουστά Κατσιβέλικα. Αυτά ήταν καλύβες που κάθονταν μέσα Κατσιβέλοι (Γύφτοι) που εύρισκαν δουλειά ή και δούλευαν όλοι στους Τούρκους που ήταν στο Καλαμπάκι. Έκαναν όλες τις δουλειές των Τούρκων, γεωργικές ως επί το πλείστον, με αμοιβή. Αυτή ήταν η δουλειά τους. Αυτοί δεν ήταν εγκατεστημένοι στο χωριό,μόνον εύρισκαν δουλειά στους Τούρκους και έτσι ζούσαν. Όταν ήρθαν οι Έλληνες πρόσφυγες στο Καλαμπάκι, αυτοί όλοι έφυγαν αμέσως,εξαφανίστηκαν.

   Στο κέντρο και προς τα δυτικά της πλατείας ήταν το τζαμί των Τούρκων, το οποίο έμεινε μερικά χρόνια, όταν όμως έφυγαν πλέον οι Τούρκοι από το Καλαμπάκι, κατεδαφίσθη και ο μιναρές του, γκρεμνίστηκε. Στο μέρος αυτό σήμερα είναι το Κοινοτικό Κατάστημα του Καλαμπακίου. Λίγο πιο κάτω από το τζαμί και προς τα δυτικά της πλατείας ήταν η μικρή Εκκλησία των χριστιανών, που συγκρατούσαν πολύ φτωχικήν οι ολίγοι Έλληνες που βρίσκονταν και οι λίγοι Κρυονερίτες που έμειναν στο Καλαμπάκι, όταν πρωτοήρθαν το 1914 και δεν επέστρεψαν το 1920 στην Θράκη, αλλά είχαν μείνει στο Καλαμπάκι’ και που τώρα οι πρόσφυγες τους βρίσκουν εδώ και είχαν αυτήν την μικρήν, φτωχιάν και παραγκωνισμένην από τους Τούρκους (εκκλησίαν). Σήμερα στο μέρος όπου ήταν το μικρό αυτό εκκλησάκι ανεγέρθη δια δευτέραν φορά (μίαν το 1925 και την δευτέραν μετά το 1972 και εντεύθεν) (ανεγέρθη) περικαλλής ναός αφιερωμένος εις τον Άγιον Γεώργιον.

    Το πρώτο Δημοτικό Σχολείο ευρίσκεται ανατολικά της πλατείας σε ένα παλαιό οίκημα, το οποίον λειτούργησε από το 1923 έως το 1931, όπου τότε εκτίσθη το πρώτον Δημοτικό Σχολείον. Εγώ τα γράμματά μου έμαθα στο παλαιόν οίκημα από 1925 – 1929.

-Για ανάγνωση ολόκληρου του βιβλίου κάντε κλίκ παρακάτω:

 ΟΙ ΘΕΜΕΛΙΩΤΕΣ ΤΟΥ ΧΩΡΙΟΥ ΚΑΛΑΜΠΑΚΙΟΥ (ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ)